#1: CASSETTE AFNEMEN & VERVANGEN

Om te beginnen leg je de ketting vooraan op het binnenblad en achteraan op een van de kleinste kransjes. Bij een mechanische groepset is dit de laatste, maar bij een elektronische variant leg je ze op de derde laatste. Op die manier komt er zo weinig mogelijk spanning op de ketting te staan, waardoor je het wiel er veel eenvoudiger kan uitnemen. Bij velgremmen zet je best nog even het klepje van de rem open. Zo vergroot de afstand tussen de twee remblokjes en zit je band niet klem tussen de opening.

Als je ketting lekker ligt, moet het achterwiel van de fiets. Een snelspanner draai je gewoon met de hand los, maar bij steekassen heb je meer variatie per merk. Zo moet je bij alle Canyonracefietsen een inbussleutel van 6mm gebruiken, terwijl het bij andere fabrikanten een andere maat kan zijn of zelfs met een draaihendeltje. Haal hierna de snelspanner of steekas er volledig uit en leg die even aan de kant. Vervolgens trek je de achterderailleur een stukje naar achter, waardoor je wiel er heel gemakkelijk uitvalt zonder trekken en sleuren. Laat je fiets even voor wat hij is, maar kijk uit met schijfremmen. Knijp je achterrem niet dicht terwijl er geen schijf tussen de remblokken hangt want dan duw je de pistons dicht. Er bestaan wel kleine plastic inserts die je er tijdens het sleutelen tussen kan steken als ‘fake’ remschijf. Zo kan je met een gerust hart voortwerken

Nu is het tijd om de cassette te demonteren. Daarvoor heb je een kettingzweep/tandwieltang en een cassette-afnemer nodig. Die laatste vind je met verschillende doppen erop: een voor Shimano/ Sram en een andere voor een Campagnolo-groep. Let dus goed op welke je nodig hebt. Neem vervolgens je wiel en plooi de twee stukjes ketting van de kettingzweep/ tandwieltang rond een tandwiel. Klem die voor de zekerheid volledig rond een klein tandwieltje. Als je het op een groter doet, blokkeer je maar een deel en dan kan die bij een versleten pion losschieten. Graai er vervolgens ook de cassetteafnemer bij en duw de stervorm in de opening van de sluitring. Zet het wiel op een vlakke ondergrond voor je neer, houd de geklemde kettingzweep stevig vast en zet tegelijk kracht op de cassette-afnemer. Duw die naar onder tot je duidelijk voelt dat de sluitring loskomt. Draai nog even verder tot je de sluitring eraf kan nemen en haal alle kransjes tegelijk van de body.

TIP: als je de huidige cassette eens grondig wil reinigen, kan dat ook op deze manier. Leg de tandwielen op een rijtje van klein naar groot en laat de plastic spacers op de juiste plek liggen. Zo kan je alles beter proper maken met ontvetter en nadien weer probleemloos monteren.

Neem je gereinigde of nieuwe cassette erbij en schuif de tandwielen een voor een over de body van je wiel. Zorg ervoor dat ook die proper en niet beschadigd is voor je eraan begint. Daarna start je met de grootste krans en schuif je hem door tot het einde van de body. De gleufjes op de body zijn ingenieus ontworpen waardoor je de tandwielen gewoonweg niet fout kan monteren. Lukt het niet onmiddellijk? Kijk dan even waar op je Shimano-body het ene smalle gleufje zich bevindt. Zoek die exacte vorm op het tandwiel en klaar is kees. Bij een Campagnolo-variant zie je ook een vorm die wat afwijkt van de andere. Check dus vooraf goed dat je niet per ongeluk een foute cassette koopt want ze passen niet op elkaar! Op dezelfde manier laat je alle kransjes en spacers in de juiste volgorde over de body schuiven. Is je cassette tijdens het sleutelen op de grond gevallen? Sla dan niet in blinde paniek want de tandwielen volgen elkaar simpelweg op van groot naar klein. Bovendien zie je ook aan de dikte ervan waar je een spacer moet tussengooien. Plaats nadien de sluitring er bovenop en schroef hem al lichtjes vast met de hand. Zo voel je direct of hij niet scheef staat. Is dat wel het geval, dan gaat hij ook je cassette niet gelijkmatig op elkaar drukken. Tot slot grijp je de cassette-afnemer weer, duw je de vorm opnieuw in de sluitring en draai je de hele zwik vast.

TIP: Op de cassette staat dat je die moet vastklemmen tot 40Nm. De meeste compacte momentsleutels gaan vaak niet tot 40Nm, waardoor je op je gevoel bent aangewezen. 40Nm is best wat kracht dus duw gerust even door op je cassette-afnemer. Eenmaal je een klikkend geluid hoort, staat alles vast genoeg.

Nu de cassette weer netjes op zijn plek staat, kan je best even je werk controleren. Houd het wiel voor je uit en ga na of alle tandwielen van groot naar klein staan. Als je je hebt vergist, moet je herbeginnen. Anders zal je ketting tijdens het schakelen tussen twee kransjes vallen en vastlopen. Kijk ook even van dichterbij of alle tandwielen even ver van elkaar staan. Is dit niet het geval? Dan ben je waarschijnlijk ergens een spacer vergeten. Het is erg belangrijk dat de afstand overal gelijk is want je ketting en derailleur zijn afgesteld om steeds dezelfde afstand te overbruggen. Plots een grotere sprong maken, zal de ketting doen vastlopen en je aandrijving blokkeren.

Als dit allemaal vlekkeloos is verlopen, is het tijd om je wiel weer kaarsrecht in je fiets te monteren. Trek de derailleur net zoals in het begin wat naar achter en mik de cassette tussen de ketting. Leg de ketting op hetzelfde kransje als tijdens stap 1 en zorg ervoor dat je remschijf netjes tussen de klauw schuift. Bij velgremmen moet je iets minder nauwkeurig richten, maar vergeet niet de remhoef terug te sluiten. Hef vervolgens het wiel wat omhoog in de brug van je fiets en neem de steekas of snelspanner erbij. Een steekas kan je in principe niet scheef monteren, maar bij een snelspanner is wel wat aandacht vereist. Houd je fiets vast en kijk achteraan of het wiel mooi loodrecht erin staat. Duw met je duimen op het frame, pak de twee uiteinden van de snelspanner vast en trek die naar achter tot je ziet dat je niet verder kan. Draai tot slot even de pedalen rond voor een testje en geniet van je keurige vakwerk. Goed gedaan, mecanicien in spe!

Gereedschap

• 1 kettingzweep/tandwieltang • 1 cassette-afnemer (Shimano/ Sram of Campagnolo) • 1 inbussleutel (enkel voor bepaalde steekassen) • Optioneel: momentsleutel (>40Nm)

Extra tip: zo reinig je de aandrijving

De cassette en ketting van je fiets verslijten minder snel als je ze goed onderhoudt. Reinig de aandrijving dus regelmatig en wacht niet tot de hele boel bedolven is onder een smerig, zwart laagje. Begin met een goeie ontvetter aan te brengen. Laat die enkele minuutjes inwerken en spoel het goedje eraf met water. Wrijf vervolgens de onderdelen droog met een microvezeldoek of een ander niet-pluizend materiaal. Tot slot moet je enkel nog de ketting smeren. Er bestaan heel wat producten zoals wax en verschillende soorten olie, met elk hun voor- en nadelen voor een bepaald gebruik. Houd het flesje tegen de bovenkant van de ketting en blijf rustig druppelen terwijl je een volledige pedaalslag achteruit simuleert met je hand. Giet er geen volledige flacon overheen want dan zal er enorm veel overtollige olie afdruppelen. Herhaal dit regelmatig en houd zo je aandrijving in topconditie!